Jak pokonać strach przed lataniem przed wylotem na wakacje?

Według badań przeprowadzonych przez Instytut Badania Opinii Publicznej strach przed lataniem towarzyszy aż 30% społeczeństwa. Około połowy ankietowanych osób odpowiedziało, że nawet jeśli nie boją się latać, to przed wejściem do samolotu odczuwają stres lub niepokój.

Jest to zjawisko całkiem normalne – latanie jest w pewnym sensie wbrew ludzkiej naturze. Pierwszym krokiem do pozbycia się lęku jest jego akceptacja i zrozumienie źródła. Sprawdź, co robić dalej i jak skutecznie pozbyć się strachu przed lataniem, aby przeżyć wymarzone wakacje za granicą.

• Zrozumienie swojego strachu przed lataniem
• Techniki zarządzania lękiem i stresem
• Przygotowanie do lotu
• Poznaj swój lęk
• Profesjonalna pomoc
• Zdrowy styl życia
• Wsparcie ze strony bliskich
• Technologie wspierające
• Strach przed lataniem – podsumowanie
• Źródła

Psychologowie tłumaczą ten stan lękiem przed nieznanym (dotyczy to szczególnie osób, które latają rzadko). Do tego dochodzą jeszcze:

• brak kontroli i bezsilność,

• lęk przed przebywaniem w zamkniętej przestrzeni,

• strach przed wysokością,

• konieczność zaufania obcym (załodze samolotu),

• lęk przed turbulencjami (które nie są niebezpieczne, lecz bywają nieprzyjemne),

• własne scenariusze na temat tego, co może pójść nie tak,

• potencjalnie niesprzyjająca pogoda (burza, deszcz, śnieg, silne wiatry),

• przedstawianie wypadków samolotowych w filmach i wiadomościach,

• wrodzona konieczność orientowania się w przestrzeni, która wpływa na poczucie bezpieczeństwa,

• brak wiedzy o sposobie działania samolotu i przebiegu lotu.

Osoby, które mają tendencję do zamartwiania się, będą jeszcze dotkliwiej odczuwały te negatywne myśli. Jednak statystyki dowodzą, że samolot to najbezpieczniejszy środek transportu. 

Według raportu IATA (Międzynarodowego Zrzeszenia Przewoźników Powietrznych) ryzyko wypadków samolotowych w 2023 roku wyniosło 0,80 na milion. W ciągu całego roku wydarzył się jeden wypadek, w którym doszło do 72 zgonów. Za to odbyło się łącznie 37 milionów lotów. Ten wynik jest najlepszym w historii i poprawą z dotychczasowego rekordu 1,30:1 000 000 z 2022 r., gdy doszło do pięciu wypadków.

Biorąc pod uwagę te dane, jeden pasażer musiałby latać codziennie przez 103 239 lat, żeby doświadczyć jednego śmiertelnego wypadku. Dla porównania – według  WHO w wypadkach drogowych co roku ginie 1.19 miliona ludzi.

Poznaj kilka praktycznych metod na doraźne radzenie sobie z lękiem przed i podczas lotu:

• głębokie oddychanie – warto zaczerpnąć z pranajamy, czyli sztuki oddechu w jodze; oto kilka ćwiczeń oddechowych, które możesz wypróbować:

  • wdech przez 5 sekund, zatrzymanie na 5 sekund, wydech przez 5 sekund i zatrzymanie przez 5 sekund,

  • metoda Buteyko zwalczająca hiperwentylację przy atakach paniki,

  • oddychanie 3–3–6 (wdech–zatrzymanie–wydech),

• medytacja,

• wizualizacja pozytywnych scenariuszy lub bezpiecznego miejsca,

• słuchanie kojących dźwięków, np. szumu fal, odgłosów ptaków czy paleniska,

• ugruntowanie:

  • mentalne – dokładne opisanie otoczenia i skupieniu się na jego szczegółach,

  • fizyczne – naprzemienne ściskanie i puszczanie fotela lub obserwacja różnic w teksturze dotykanych przedmiotów,

  • uspokajające – pozytywne afirmacje.

Jeśli boisz się latać, nie unikaj tego tematu. Przeciwnie – warto poświęcić więcej czasu na przygotowanie do podróży. Poznaj nasze rady.

• Wybierz miejsce obok bliskiej osoby, która z Tobą leci. Nie krępuj się chodzić po pokładzie, jeśli poczujesz, że musisz się ruszyć z miejsca (jeśli aktualnie nie ma konieczności zapięcia pasów).

• Weź ze sobą coś, co zajmie Cię na czas lotu – książkę, grę na telefonie, audiobook, film na tablecie, ulubioną muzykę, czy nawet łamigłówki lub szydełko. Dobrym pomysłem mogą też być wszelkie gadżety odstresowujące.

• Zapoznaj się z planem lotu, procedurą odprawy, wymaganiami dotyczącymi bagażu, co można zabrać do samolotu itp. – możesz zapytać o to personel pokładowy lub sprawdzić na stronie przewoźnika.

• Na długi lot weź ze sobą zatyczki do uszu i maskę na oczy, które pomogą Ci się wyciszyć i zasnąć.

• Udaj się na lotnisko wcześniej (nawet 2–3 godziny przed planowanym wylotem), aby uniknąć pośpiechu i związanego z nim zwiększonego stresu.

• Nie wstydź się poinformować załogę o swoim lęku – zwerbalizowanie strachu może go złagodzić, a w dodatku personel będzie przygotowany do udzielenia Ci profesjonalnej pomocy, jeśli strach Cię przytłoczy.

• Ubierz się komfortowo w ubrania, które nie krępują ruchu. Weź ze sobą poduszkę i coś ciepłego.

Przeczytaj też nasze pozostałe poradniki, które pomogą Ci przygotować się do lotu:
Jak zadbać o dziecko w samolocie?
Jak spakować walizkę krok po kroku?
Jedzenie w samolocie

Możesz spróbować samodzielnie odnaleźć źródło swojego strachu przed lataniem i stawić mu czoła lub udać się na terapię właśnie z takim nastawieniem. Warto dowiedzieć się więcej na temat działania samolotów, natury turbulencji itp. Znajdziesz w tym temacie wiele ciekawych materiałów online. Alternatywnie możesz też porozmawiać o tym ze znajomym, który dużo latał lub z personelem pokładowym.

Ciekawą opcją jest program polskich linii lotniczych LOT skierowany dla osób, które boją się latać. Jest to czterogodzinne indywidualne spotkanie, na którym czeka Cię rozmowa z psychologiem transportu i psychoterapeutą oraz symulacja lotu w Boeing 737 pw towarzystwie pilota PLL LOT.

Jeśli Twój lęk przed lataniem jest bardzo silny (np. powoduje ataki paniki, a żadne techniki nie łagodzą jego objawów), warto zasięgnąć pomocy specjalisty. Pamiętaj, że żaden przypadek nie jest beznadziejny – istnieją różne seminaria, warsztaty i kursy prowadzone przez specjalistów specjalnie dla osób takich, jak Ty.

Polecamy też wizytę u psychologa lub terapeuty. Pamiętaj, że złagodzenie poważnych lęków wymaga więcej czasu i pracy, a efekty mogą nie być widoczne od razu. W razie konieczności lekarz może też przepisać Ci środki uspokajające. Weź je ze sobą na pokład do bagażu podręcznego.

Oczywiście zachęcamy do prowadzenia zdrowego trybu życia na co dzień. Jednak zadbanie o te kwestie jest szczególnie ważne przed lotem, ponieważ pomoże zminimalizować fizyczne napięcie w ciele. Przed lotem pamiętaj o:

• porządnym wyspaniu się,

• zjedzeniu lekkiego posiłku,

• przewietrzeniu się,

• piciu wody (także w trakcie lotu),

• unikaniu kofeiny i alkoholu – choć teoretycznie napoje procentowe mogłyby Cię rozluźnić, niosą też ze sobą ryzyko spowodowania większego dyskomfortu związanego ze zmianą ciśnienia,

• rozciągnięciu się (długie siedzenie w samolocie jest niewygodne). Jeszcze lepiej, jeśli przed lotem zmęczysz się porządnym treningiem – wtedy z chęcią usiądziesz i odpoczniesz).

Podobnie jak z każdą trudną sytuacją, wsparcie bliskich może okazać się kluczowe do szybkiego przezwyciężenia strachu przed lataniem. Na nic nie zdadzą się jednak frazesy typu „nie ma się czego obawiać”. Lepiej po prostu okazać swoje zrozumienie, być wyrozumiałym i pokazać logiczne argumenty, które potwierdzają, że faktycznie nie ma powodów do obaw.

Żyjemy w czasach, w których wiele wartościowych rozwiązań mamy na wyciągnięcie ręki. Poznaj kilka naszych rekomendacji technologii i aplikacji, które pomogą Ci uspokoić umysł i zrelaksować się w podróży:

• kanały YouTube pilotów opowiadających o przebiegu lotu i działaniu samolotu,

• aplikacje do medytacji, np. Calm lub Headspace,

• muzyka ambientowa, relaksacyjna lub po prostu Twoich ulubionych wykonawców – wiele gotowych playlist znajdziesz na Spotify,

• gry relaksacyjne, np.:

  • Infinity Loop, 

  • Zenge,

  • Shapes: Anti Stress Therapy, 

  • My Oasis,

  • Color Zen.

Pamiętaj, że podczas lotu nie będziesz mieć dostępu do internetu. Zadbaj więc wcześniej o dostęp offline. Możesz też wziąć ze sobą papierowe krzyżówki, wykreślanki lub sudoku.

Obawa przed lotem (szczególnie pierwszym w życiu) jest całkowicie naturalna i zrozumiała – spotyka niemal każdego! Jednak jej przezwyciężenie wcale nie jest niemożliwe! Pokonanie swojego strachu przed lataniem wymaga przede wszystkim czasu i cierpliwego podejścia. Najważniejsze, aby poznać źródło tego problemu i sprawdzić, jakie strategie sprawdzają się u Ciebie najlepiej. Po kilku próbach i z odpowiednim nastawieniem latanie stanie się przynajmniej znośne – a może nawet przyjemne? 

Na zachętę do wypróbowania opisanych przez nas technik zostawiamy Cię z odrobiną inspiracji: Gdzie polecieć, by zobaczyć najpiękniejsze kraje świata? Jeżeli stresuje Cię też sama zmiana miejsca, poznaj nasz wybór najbezpieczniejszych krajów świata.